Следстви комитечĕн республикăри Следстви управленийĕнче анлă канашлу иртрĕ, унта ведомствăн пĕлтĕрхи ĕç-хĕлне пĕтĕмлетрĕç, кăçалхи тĕп задачăсене палăртрĕç. Ларăва Чăваш Республикинчи Тĕп федераллă инспектор Григорий Сергеев, Чăваш ен Пуçлăхĕн Администрацийĕн ертÿçи Вячеслав Борисов, йĕрке хуралĕн ытти органĕсен пуçлăхĕсем хутшăнчĕç.

Следстви управленийĕн ертÿçи Александр Полтинин тулаш политикăн ансат мар тапхăрĕнче çĕршыври криминогенлă лару-тăрăва тĕрĕслевре тытасси, социаллă тата патшалăх объекчĕсене террорла хăрушлăхран хÿтĕлесси пĕлтерĕшлине палăртрĕ. Шупашкарти 10-мĕш шкулта кĕçĕн классен учителĕн айăпĕпе пулнă теракт тата диверсисем ?çыхăну объекчĕсене чĕртсе яни% те çакна çирĕплетеççĕ. Ку тĕслĕхсенче пуринче те Украина тата Анăç спецслужбисен «йĕрĕ» курăннă.

Александр Полтинин палăртнă тăрăх, 2024 çулта республикăри следстви органĕсем преступленисем çинчен хыпарланă 4000 енне пĕлтерĕве пăхса тухнă, 1153 уголовлă ĕç пуçарнă. Следовательсен производствинче 1690 уголовлă ĕç пулнă, йывăр тата уйрăмах йывăр 846 преступление тишкернĕ.

Каламалла, çын вĕлернĕ киревсĕр ĕçсене уçса парасси 97,4 процентпа танлашнă, йывăр сиен кÿрсе вилĕм кÿнĕ тĕслĕхсене, мăшкăлланисене - 100 процентпа. Нумайăшне ШĔМ-ри ĕçтешсемпе пĕрле «вĕри йĕрпе» уçса пама май килнĕ. Сăмахран - Улатăрта пĕр çемье килне вăрă-хурахла тапăннине, Елчĕк районĕнче предпринимателе вĕлернине.

Иртнĕ çул тăкаксене шыраса илессипе те тухăçлăрах ĕçленĕ. Преступленисемпе кÿнĕ тăкаксене 340 млн тенкĕ тавăрнă, çакă пĕтĕм калăпăшăн 86,9 проценчĕ. Çавăн пекех уголовлă ĕçсен фигуранчĕсен пурлăхне тепĕр 75 млн тенкĕлĕх арестленĕ.

Унчченхи çулсенчи преступленисене тишкересси те тимлĕхрех. Следовательсен тата следователь-криминалистсен ШĔМ сотрудникĕсемпе пĕрле, акă, 2005 çулта Канашра çынна вĕлернĕ, 1999 çулта Çĕрпÿре çын сывлăхне сиен туса вилĕм кÿнĕ, 2003 тата 2012 çулсенче Шупашкарта тата Куславккара мăшкăлланă тĕслĕхсене тата ытти киревсĕрлĕхсене уçса пама май килнĕ.

Коррупцие хирĕç тăрасси те ведомствăшăн приоритетлă тĕллев. 2024 çулта суда коррупци сĕмĕллĕ 92 уголовлă ĕçе янă. ФСБ тата прокуратура органĕсенчи сотрудниксемпе пĕрле республикăн çÿллĕ шайри должноçри çыннисем хушшинче коррупциллĕ преступленисене, пысăк взяткăсем илнине, бюджет укçи-тенкипе иртĕхсе усă курнине тата çаратнине тупса палăртнă. Суда Чăваш Республикин транспорт министрĕ, Капиталлă юсав фончĕн ертÿлĕхĕ, Çĕнĕ Шупашкар хулин мэрĕ тĕлĕшпе пуçарнă уголовлă ĕçсене тишкерсе янă. Çавăн пекех - автобуссене газомоторлă топливо çине куçарас регионаллă программăпа уйăрнă укçа-тенке çаратнă преступноç ушкăнĕн участникĕсен тĕлĕшпе те.

Унсăр пуçне, республика Правительствин вице-премьерĕ пулнăскер тата Ипотека корпорацийĕн гендиректорĕ патшалăх контракчĕсене ?çав шутра - «Сывлăх сыхлавĕ» нацпроектпа та% тивĕçме пулăшнăшăн илнĕ 50 миллионлă взятка тĕлĕшпе пуçарнă уголовлă ĕç те следстви органĕсен тишкерĕвĕнче. Ку ĕçпе Строительство министерствинче документсене илнĕ май, Ипотека корпорацийĕн гендиректорĕн тепĕр должноçри преступленине те палăртма май килнĕ. Ăна пула шар курнисем - тăлăх ачасем, пая кĕрсе хваттер туянас тенисем, аварийлĕ çурт-йĕртен куçакансем. Требованисене пăсса хăпартнă çурт вара хута яма юрăхсăр, бюджет укçи «сывлăша» тухса кайнă. Ку министерство ертÿçине шанчăкран тухнăшăн ĕçрен хăтарнă.

Следстви управленийĕ тăлăх ачасене çурт-йĕрпе тивĕçтерессине те тĕрĕслевре тытать. Пахалăхсăр, хăтлă мар пÿлĕмсем уйăрса панăшăн Çĕрпÿ округĕн администрацийĕн пуçлăхĕн тата Хĕрлĕ Чутай округĕн администрацийĕн пуçлăхĕн заместителĕ тĕлĕшпе уголовлă ĕçсене суда ăсатнă.

Пĕлтĕр патшалăх органĕсен должноçри çыннисем тунă хăшпĕр преступленисене те тупса палăртнă. Çавна май Айăплав пурнăçлавĕн федераллă службин, Шалти ĕçсен министерствин, Налук службин сотрудникĕсене, патшалăх влаç тата вырăнти хăйтытăмлăх органĕсен должноçри çыннисене уголовлă явап тыттарнă. Чăваш ен историйĕнчи саккунсăр вăйă ĕç-хĕлĕн сферинчи чи пысăк преступноç ушкăнĕ пирки те каласа хăвармалла. Ку уголовлă ĕçпе 23 çынна айăпланă, çав шутра - саккунсăр бизнеспа тăрăшнисене те, вĕсене «хÿтĕленĕ» йĕрке хуралçисене те.

Следстви управленийĕ халăхпа çыхăну йĕркелессипе те тимлĕ ĕçлет. Çак тĕллевпе массăллă информаци хатĕрĕсенче хăйсен ĕç-хĕлне активлă çутатать, çынсене тĕрлĕ ыйтусемпе те йышăнать. 2024 çулта управленине 4 пин енне обращени килнĕ, тĕп пайне кунтах пăхса тухнă, хăшпĕрисене ытти яваплă ведомствăсене ярса панă.

Александр Полтинин ертÿçĕ саккунлăха тата йĕркелĕхе çирĕплетессипе малашне те ытти ведомствăпа тачă çыхăнса ĕçлессине палăртрĕ.

Е. КУЗНЕЦОВА,

Следстви управленийĕн

ертÿçин аслă помощникĕ