Тĕнчере пурĕ 300 ытла тĕрлĕ шăши шутланса тăрать. Пирĕн тăрăхра уйрăмах килти, вăрманти тата хир шăшийĕсем анлă сарăлнă.

Шăшисем лайăх условисене лексен питĕ хăвăрт ĕрчеççĕ. Каласа хăвармалла, пĕрре çăвăрланă чухне шăши ами 10 çура таран тума пултарать. Çăвăрĕсем хăвăрт çитĕнеççĕ, тепĕр 1–2 уйăхран хăйсем татах çăвăрлама пултараççĕ.

Уйри шăшисем ĕрчесе кайсан ял хуçалăх культурисене самай сиен кÿме пултараççĕ. Уйрăмах кĕрхи симĕс тулă калчисене тапăнаççĕ, лаптăкăн-лаптăкăн ÿсентăрана вăйсăрлатса, хăртса лартма та пултараççĕ.

Пĕлтĕр кĕрхи культурăсем акнă уйсенче шăшисене нумаях тупса палăртмарăмăр (пĕр гектарта 10–20 шăши шăтăкĕсемччĕ).

50–100 шăши йăви тупсан экономикăшăн тăкаклă шутланать, кăшлакан чĕрчунсем тата ытларах пулсан хуçалăха пысăк сиен кÿме пултараççĕ, вĕсемпе кĕрешмелли мерăсем йышăнмалла. Кăçал çанталăк кĕркунне ăшă тăчĕ, шăшисен йышĕ самай пысăкланчĕ.

Раççей ял хуçалăх центрĕн республикăри филиалĕн районти уйрăмĕн специалисчĕсем кĕрхи уйсене мониторинг тунă хыççăн пĕр гектар çĕр çинче вăтамран 130–150 шăши йăви тупса палăртрĕç. Вырăн-вырăн вĕсен йышĕ татах та пысăкрах. Уйрăмах тырпул акса-туса илекен лаптăксенче, кĕрхи тĕш тырă уйĕсенче, шăши йăвисем нумайрах. Çанталăк сивĕтсен, çĕр шăнтсан пĕр пайĕ кил-çурт çывăхнерех, тырпул хуракан кĕлетсем патне куçать. Шăшисем этеме, выльăха инфекци чир-чĕрĕ ертме пултараççĕ. Çавăнпа та шăшисемпе тăрăшсах кĕрешмелле.

Шăшисемпе кĕрешмелли мелсенчен пĕри вăл – биологиллĕ тата хими препарачĕсем хурса тухасси. Хальхи вăхăтра тĕрлĕ препаратсем нумай. Вĕсем шăши йышши чĕрчунсене пĕтерме пулăшаççĕ. Кĕр калчисем аталансан çак препарата гектар пуçне 2 кг таран илсе шăшисен шăтăкĕсем çывăхне хурса тухмалла. Паянхи кун районта ку ĕçе «Санары» агрофирма, «Луч» хуçалăхра пурнăçлаççĕ. Фермăсем, тырă кĕлечĕсем тавра та хурса тухсан аван.

Шăшисемпе кĕрешмелли препаратсем пирки тĕплĕнрех пĕлес тесен 2-54-54 номерпе шăнкăравламалла.

Вячеслав АЛЕКСЕЕВ,

Раççей ял хуçалăх центрĕн районти уйрăмĕн пуçлăхĕ.