80 çул каялла, 1941 çулта, Мускав çывăхĕнчи Волоколамск çумĕнче Панфилов генерал ертсе пыракан 316-мĕш дивизи нимĕç фашисчĕсене тытса чарнă.

«Раççей пысăк, анчах та каялла чакма çук – хыçалта Мускав!» – Клочков политрук панфиловецсене чĕнсе каланă сăмахсем ялан халăх асĕнчех упранаççĕ.

Çав вăхăтрах ку дивизин сулахай флангĕнче Доватор генералăн гварди 2-мĕш кавалери корпусĕ тăнă, кунта та хаяр çапăçусем пынă. Çак кавалери корпусĕнче пирĕн ентеш – Пăваялĕнче çуралса ÿснĕ Иннокентий Иванович Иванов лейтенант – фашистсемпе паттăррăн кĕрешнĕ. Иннокентий Иванов кавалеристсемпе пĕрре кăна мар фронт урлă каçса тăшман тылне ятарлă рейдсемпе кайнă. Ун чухне нумай тăшмана тĕп тунă, вăрçă хатĕрĕсене юрăхсăра кăларнă. Эрни-эрнипе пыракан рейдсене Лев Доватор хăй пĕрле ертсе çÿренĕ.

Лев Доватор кавалерисчĕсем, уйрăмах Кубань казакĕсенчен пухăннă отрядсем, фашистсен çарĕсене кĕтмен çĕртен тапăнса сехрине хăпартнă. Ахальтен мар нимĕçсем Доватор генерал-майор пуçĕшĕн 100 пин рехмарка пама хушу кăларнă.

Пирĕн ентеш Иннокентий Иванов лейтенант Волоколамск тата Можайск еннелле пынă çапăçусенче паттăрлăх кăтартнăшăн Хĕрлĕ Çăлтăр орденне тивĕçнĕ. Награда хучĕ çине çапла çырнă: «1941 çулти раштав уйăхĕнче взвод командирĕ Иванов юлташ Мускав облаçĕнчи Никольское ялне чи малтан çитсе 10 нимĕçе тĕп тунă. Йĕлтĕрпе разведкăна кайса Сапегино ялĕнче пĕр нимĕçе тыткăна илнĕ, каярахпа хăйĕн взвочĕпе ку тăрăха фашистсенчен тасатнă.

1942 çулхи кăрлачăн 24–25-мĕшĕсенче Быково ялĕ çывăхĕнче взводпа пĕрле пĕр офицера тата 45 нимĕç салтакне леш тĕнчене ăсатнă, ыттисене тыткăна илнĕ. Тăшман тылĕнче темиçе хут та пулнă».

Каласа хăвармалла, 1944 çулхи июнĕн 25-мĕшĕнче пирĕн тепĕр ентеш – Степан Илларионов – Доватор çуралса ÿснĕ Хотино ялне ирĕке кăларнă чух паттăррăн пуçне хунă, ăна çак ял çывăхĕнче пытарнă. Степан Илларионова Совет Союзĕн Геройĕ ятне вилнĕ хыççăн панă.

Вячеслав АЛЕКСЕЕВ.

Лев Михайлович Доватор 1903 çулта Белоруссинчи Витебск облаçĕнчи Бешенковичи районне кĕрекен Хотино ялĕнче çуралса ÿснĕ. Вăрçă вăхăтĕнче нимĕçсем Доватора тавăрас тесе унăн тăван ялне çунтарса янă.

Лев Доватор генерал-майор 1941 çулхи раштавăн 19-мĕшĕнчи хаяр çапăçура вилмеллех аманнă. Çав çулах ăна Совет Союзĕн Геройĕ ятне панă.