Качака сĕчĕ сиплĕ пулнине чылайăшĕ пĕлет-тĕр. Ÿт-тир чирĕсем аптратсан, артрит, шăмă сыпписем нушалантарсан çак паха продукта ĕçме сĕнеççĕ. Вар-хырăмшăн та усăллă. Çу тытăмĕпе тата протеинсен хисепĕпе кăкăр сĕтне çывăх, теççĕ.

Лайăх енĕсем нумай пулин те хăшпĕрисем качакана юратмаççĕ. Иртнĕ ĕмĕрте час-часах çапла каланине илтме тÿр килетчĕ: «Качака - чухăнсен пĕчĕк ĕни». Шур сухаллă мекеке сайра-хутра кăна хăшпĕрисем усранă. Эпир ачапча чух вĕсем патне качака путеккисем курма сахал мар чупнă.

Çулсем иртнĕçемĕн çынсен кăмăл-шухăшĕ улшăнчĕ. Чылайăшĕ качака тытма пуçларĕ, витри-витрипе сĕт памасан та продукци сиплĕ. Аллергипе нушаланакансем те ăна шикленмесĕрех ĕçме пултараççĕ. Тата тухтăрсем çирĕплетнĕ тăрăх, качака сĕтне организм виçĕ хут çăмăлрах йышăнать.

- Кил хуçине тепĕр чух мăн выльăха тытма йывăртарах, çавăнпа та вăл качака усрама тăрăшать. Чĕрчунсен йышне хăшĕсем çултан çул ÿстерсе пыраççĕ. Хастарсенчен пĕри - Игорь Михайлович Лукин. Вăл тĕп хулара ĕçлесе пурăннă хыççăн Пăртасра - ашшĕ çуралнă ялта - тĕпленнĕ. Унăн кил хуçалăхĕ çирĕп. Амăшĕпе пĕрле 50 пуç качака тытать. Кунсерен вĕсене курăк çиме илсе тухать. Кĕркунне ешĕл апачĕ сахалрах пулин те качакасене тăранмалăх хальлĕхе курăкĕ пур-ха. Качакасем сĕт лайăх антараççĕ. Игорь Михайлович пĕлтернĕ тăрăх, 1,5 л чĕртавар 100 тенкĕпе сутăнать.

- Качакан сухалĕ вăрăм та, ăсĕ кĕске тени тĕрĕсех мар. Качака - ăслă чĕрчун. Ачашланма юратать. Кăшкăрсан чăрсăрланать, йăваш калаçсан сан çума пырса сĕртĕнет, пылак çимĕç ыйтать, - палăртрĕ Игорь Михайлович.

Игорь Лукин «Альпийская горная», «Зааненская» ăратлă качакасене ĕрчетет. Каласа хăвармалла, çак ăратсене ытти кил хуçисем те хапăлласах усраççĕ. Нумайăшĕ зааненски ăратĕнчи качакасен сĕчĕ тутлă, япăх шăршă-маршă çук тесе çирĕплетет. Çу шайĕ - 4,45 процент. Кулленхи сăвăм - 3,8 - 8 литр. Качака сĕтĕнчен паха тăпăрчă, сыр, çу туса илеççĕ.

Раççейре тата «Чешская бурая», «Нубийская», «Ламанча», «Горьковская», «Русская», «Тоггенбургская», «Камерунская», «Мегрельская» ăратсенчи качакасене те ĕрчетеççĕ.

Елена ПОРФИРЬЕВА